- Βάζα
- (Vasa, πολων. Waza). Σουηδική οικογένεια, βασιλική δυναστεία της Σουηδίας (1523-1654) και της Πολωνίας (1587-1668). Η οικογένεια έγινε γνωστή τον 14o αι. με τον Νιλς Κέτλσον και τάχτηκε τον επόμενο αιώνα με το μέρος του αντιδανικού αριστοκρατικού κόμματος. Ο Γουσταύος Β. (1496-1560), γιος του Έρικ, βοήθησε τον Στεν Στούρε Β’ στον πόλεμο κατά των Δανών, στη διάρκεια του οποίου συνελήφθη από προδοσία του Χριστιανού Β’ (1518). Κατόρθωσε να δραπετεύσει τον επόμενο χρόνο και, αφού τέθηκε επικεφαλής του λαϊκού κόμματος, νίκησε τους Δανούς, ειρήνευσε τη χώρα και φόρεσε το βασιλικό στέμμα (1523). Αφού ασπάστηκε τον λουθηρανισμό, δήμευσε την περιουσία του κλήρου και τη μοίρασε. Κατόρθωσε να καταστείλει το 1542 μια εξέγερση χωρικών και καθολικών που είχε αρχηγό τον Νιλς Ντάκε, και καθιέρωσε με διάταγμα την κληρονομικότητα του βασιλικού τίτλου για την οικογένειά του. Τον διαδέχτηκαν ο γιος του Έρικ ΙΔ’, τον οποίο εκθρόνισαν οι αδελφοί του το 1568 και τον δηλητηρίασαν το 1577, ο Ιωάννης Γ’ (1568-92), αδελφός του προηγούμενου που έγινε καθολικός υπό την επίδραση της συζύγου του Κατερίνας Γιάγκελον, ο Κάρολος Θ’ ο Μέγας (1604-11), αδελφός του Ιωάννη, ο οποίος σφετερίστηκε τον θρόνο από τον ανιψιό του Σιγισμούνδο, βασιλιά της Πολωνίας, και ανακήρυξε τον λουθηρανισμό μόνη θρησκεία του κράτους, ο Γουσταύος Β’ Αδόλφος (1611-32), γιος του Καρόλου Θ’, που σημείωσε αρκετές νίκες στον Τριακονταετή πόλεμο και σκοτώθηκε στη μάχη του Λίτσεν, η Χριστίνια (1632-54), κόρη του προηγούμενου και τελευταία της δυναστείας, η οποία, αφού έγινε καθολική, παραιτήθηκε από τον θρόνο υπέρ του εξαδέλφου της Καρόλου Γ’ του Τσβάιμπρικεν. Ο Σιγισμούνδος, γιος του Ιωάννη Γ’, εξελέγη το 1587 βασιλιάς της Πολωνίας, αρχίζοντας τον κλάδο των Β. της Πολωνίας, στον οποίο ανήκαν οι γιοι του Λαδίσλαος Δ’ (1632-48), που υπήρξε και κατ’ όνομα τσάρος της Ρωσίας, και Ιωάννης Καζιμίρ, που παραιτήθηκε από τον θρόνο το 1668 και πέθανε μετά από τέσσερα χρόνια.
Dictionary of Greek. 2013.